Dyskusja nad ejdetyzmem postawiona zostala

Dyskusja nad ejdetyzmem postawiona została prawdopodobnie w tlej płaszczyź- nie, Pominąć tu nie można technicznych trudności badań nad dziećmi, zwłaszcza małymi, których słownik jest tak ubogi, że nie można się po nich spodziewać opisu zjawisk psychicznych, różnic między nimi i pojęciowych rozróżnień, na których ba- dacze opierają później daleko idące wnioski. Powyżej zwracałem uwagę na zasadnicze, jakościowe różnice, jakie zachodzą mię- dzy wyobrażeniem spostrzegawczym a pochodnym. Nie wiadomo, dlaczego miałoby być u pewnej części normalnych dzieci zupełnie inaczej. Natomiast prawdą jest, że między plastycznością wyobrażeń pochodnych u rozmaitych ludzi zachodzą duże indy- widualne różnice. Są malarze, którym wystarczy przyjrzeć się raz lub kilka razy jakiejś twarzy, aby uzyskać tak plastyczne wyobrażenie pochodne. że zdolni są potem portret lub obraz malować z pamięci. Malarze ci porównują swoją pamięć wzro- kową – gdyż do niej ostatecznie sprowadza się sprawa plastyczności wyobrażeń po- chodnych – z wyrazistością ejdetyzmu. Podobnie rzecz się ma z osobami obdarzonymi wyjątkowo dobrą pamięcią, zwłaszcza typu wzrokowego. Osoby te przy czynnościach, przypominania jak gdyby czytały w swojej wyobraźni, która okazuje się niekiedy zdumiewająco pojemna, niby jakiś nie kończący się zwój paplrusa. Osoby te jednak nie mają najmniejszej iwątpliwości, że chodzi tu o wyobrażenia odtwórcze i dla od- różnienia ich od rzeczywistości nie potrzebują nigdy uciekać się do próbnego poru- szenia gałkami ocznymi. Zresztą zjawiska te nie poruszają się w dosłownym znacze- niu wraz z ruchami gałek ocznych, wiodąc byt zupełnie taki sam, jak wszelkie inne wyobrażenia pochodne. Skłonność do pseudologii u dzieci i zjawisko niezbyt wyraźnego odgraniczania rzeczywistości od tworów wyobraźni – to są sprawy zdaje się nie mające nic wspól- nego z ejdetyzmem, a raczej wchodzące w zakres pojęcia psychiki prelogicznej, czyli archaicznej. [przypisy: , gabinety stomatologiczne, domowe sposoby na trądzik, oczyszczalnie przydomowe ]