Prawo przeciwienstwa, czyli kontrastu, jest

Prawo przeciwieństwa, czyli kontrastu, jest odwrotnością po- przedniego prawa. Mianowicie kojarzą się wyobrażenia kontrastowe, jak przyjem- ność – przykrość, kara – nagroda, pracowitość – lenistwo itd. W jaki sposób działają prawa skojarzeń? Dlaczego to skojarzenie, a nie inne w danym przypadku znajduje zastosowanie? Główną rolę odgrywają tu: 1. Zainteresowanie. Podsuwa ono skojarzenie z takim wyobrażeniem, które idzie po myśli zaprzątającego nas w danej chwili problemu. Na przykład Archi- medes w kąpieli skojarzył ubytek swojej wagi z zaprzątającym go zagadnieniem z zakresu fizyki. Tylu ludzi kąpało się przed nim po nim, a mało kto chyba miewa takie właśnie skojarzenia, Zależnie bowiem od rodzaju zajęcia, od wykształcenia, charakteru i usposobienia, od chwilowego nastroju lub okoliczności, bieg kojarzeń kieruje się tam, gdzie pociąga ich zainteresowanie. 2. Powtarzanie. Na tej właściwości opiera się doświadczenie i szybkość de- cyzji człowieka, który wielokrotnie bywał w tej samej sytuacji. Trafność postępowa- nia zależy tu od wyrobionych dobrze dzięki automatyzmom skojarzeniach wyobra- żeń Na powtarzaniu opiera się działanie propagandy i reklamy. 3. Zabarwienie wzruszeniowe, które towarzyszyło pierwotnym wyobra- żeniom spostrzegawczym, doprowadza do szczególnie łatwego kojarzenia się odpo- wiednich wyobrażeń odtwórczych, np. medycy, którzy” doznali wzruszeniowego wstrząsu w prosektorium, długi czas nie mogą bez nudności spożywać mięsa. Pierwszy Galton badał doświadczalnie szybkość kojarzeń. Badający wypowiada pewne hasła, z którymi badany powinien jak najszybciej skojarzyć jakieś wyobraże- nia. Czas upływający między hasłem a odczynem możemy mierzyć precyzyjnymi przyrządami i wysnuwać stąd naukowe wnioski. Badania wykazały, że zwykły bieg myśli nie polega na kojarzeniu się prostych wyobrażeń, lecz że tworzą się wyobra- żenia złożone, układy spoiste, które za pomocą mowy rozbijamy na części składowe. Jeżeli spotkam termin “ostra halucynoza pijaków”, to bynajmniej w wyobraźni mojej nie powstają osobne wyobrażenia ostrości, halucynozy i pijaństwa, lecz powstaje jednolity obraz kliniczny, który dopiero przy opisie można rozbić na szereg części składowych. [podobne: , przydomowe oczyszczalnie, filtry do wody, przedłużanie rzęs ]